Vanhæfir stjórnmálamenn og embættismenn

Það er enginn vafi að íslenska ríkinu er stýrt af vanhæfu liði. Hvort sem um er að ræða kjörna fulltrúa eða háttsetta embættismenn.

Hvernig er hægt að komast að þessari niðurstöðu?  Einfalt, það snýst um markmið og árangur.  Þjóðarbúið er skipulagt og rekstrarmarkmið sett og síðan mælum við árangurinn. 
Ef markmiðum er ekki náð, þá rannsakar maður ástæður þess að þau hafi ekki náðst.   Byggt  þeim rannsóknum gerir maður breytingar á markmiðum, aðferðum eða fólki.
Ef engu er breyt þrátt fyrir að markmið hafi ekki náðst þá hlýtur það fólk sem vinnur að þeim málaflokki sem markmiðinn voru sett fyrir að teljast vanhæft. 
Það að gera sama hlutinn aftur og aftur og ættlast til að fá mismunandi niðurstöður væri reyndar hægt að nota með góðum rökum miklu sterkari orð yfir heldur en vanhæfni.

Tökum til dæmis Seðlabankann, sú stofnun hefur eitt megin hlutverk, að halda verðlagi stöðugu.  Þetta markmið hefur verið skilgreint þannig að stöðugleiki er, þegar verðlag breytist minna en 2,5% á ári.

Nú ætla ég ekki að hakkast á Seðlabankanum sem slíkum, ég hef trú á að við myndum finna sama ruglið í flestum stofnunum ríkisins.  Það er einfaldlega auðvelt að finna upplýsingar um Seðlabankann og markmiðin eru skýr.

Seðlabankinn hefur nú verið rekinn í 4 ár án þess að ná markmiðum sínum og um langt skeið meira en 100% frá markmiðunum, jafnvel á tímabilum upp í 300% frá markmiðum sínum.  Hvernig getur þetta gerst?  Í öllum heilbrigðum stofnunum eða fyrirtækjum hefði minnst eitt af þrennu gerst: Breyting af markmiðum eða að sá sem var afhent ábyrgðin segði af sér eða væri rekinn. 

Við verðum að gera ráð fyrir að Seðlabankinn hafi þau stjórntæki sem hann þarf til að ná markmiðum sínum, annars mundi enginn hæfur einstaklingur samþykkja að taka að sér starfið með þeim markmiðum sem í starfinu felst.  Ef einstaklingur tekur að sér starfið og gerir sér ekki grein fyrir hvaða stjórntæki að vera til staðar til að mark mið náist, telst hann varla hæfur heldur.  Hæfur einstaklingur hefði á þessum tíma gert ríkisstjórninni grein fyrir hvað þyrfti að breytast í annað hvort því valdi sem honum væri gefið eða þeim markmiðum sem honum væru sett.  Ellegar hætta starfi þar sem ljóst væri að honum tækist ekki að uppfylla það markmið sem honum voru sett.  Ekkert af þessu gerðist.  Þar af leiðandi eru þeir sem þarna sitja vanhæfir.

Fyrst að seðlabankastjórarnir eru klárlega vanhæfir, hvers vegna hefur ríkisstjórnin ekki gripið inn?  Eina svarið við því er að þau eru vanhæf líka!

Ef ríkisstjórn lætur grundvallarstefnu eins og peningamálastefnu reka á reiðanum með þeim hætti sem hér hefur verið gert, þá er hún klárlega vanhæf. 
Þegar að mikilvæg stofnun eins og Seðlabankinn starfar í langan tíma án þess að ná markmiðum sínum og ríkisstjórinn gerir ekkert, þá eru aðeins tvær mögulegar ástæður: Ríkisstjórnin er haldin óskhyggju eða að raunverulegt markmið stjórnvalda sé annað en það sem almenningi er tjáð. 

Sé óskhyggja ástæðan, þá eru þeir sem koma að þessum ákvörðunum klárlega vanhæfir.  Óskhyggja er ásættanleg fyrir íþróttakappleik, að leik loknum myndi hún teljast heimskuleg.  
Einverstaðar á tímabili í leiknum verða þessi umskipti, þar sem óskhyggjan verður heimskuleg og fólk byrjar að sætta sig við raunveruleikann. 
Færum þessa samlíkingu upp á ríkisstjórnina og Seðlabankann, í úrslitaleik við verðbólguna.  Við gefum ríkisstjórninni hlutverk þjálfara/liðstjóra eða hvað það heitir í handbolta, og Seðlabankinn er hið frækna lið sem spilar leikinn á móti verðbólgunni.
Þegar staðan í hálfleik er orðin 15-5 verðbólgunni í vil, þá ætti raunveruleikinn að vera farinn að síga inn í aðdáendurna.  Ef liðstjórinn þá kallar inn á völlinn: Strákar þetta er allt að koma! og breytir engu í leikkerfum, aðferðum eða spilurum, mundi maður verða að telja liðstjórann vanhæfan.

Síðasti möguleikinn er slæmur, mér finnst hann jafnvel ósennilegur, en eigi að síður möguleiki.
Sá möguleiki snýr að því að opinber markmið séu ekki hin raunverulegu markmið, heldur séu hin raunverulegu markmið falin frá almenningi.  Nú ætla ég ekki að fara í lögfræðilegar hártoganir,  en séð frá mínu sjónarhorni mundi þetta teljast landráð.  Ef þetta er raunin, þá verðum við að keyra þetta mál fyrir dómstóla.  

Ég hef hér lagt fram sannfærandi rökstuðning um vanhæfni stjórnmálamanna og embættismanna.  
Á ég von á að eitthvað breytist?  Nei, ég tel að almenningi sé löngu ljóst að þetta er ástandið og er alveg skít sama.  Annars hefði eitthvað verið gert fyrir löngu.  Almenningur er upptekinn af boltanum, America´s Next top model, pólverjum eða öðru slíku.  Ég hef hinsvegar þá von (óskhyggja að sjálfsögðu), á móti öllum líkum, að almenningur ákveði að taka málin í sínar hendur.